Kalsiyum (Ca)

Ca homeostazı; bağırsak, kemik, böbrekler ve paratiroid bezleri ile PTH, kalsitonin ve D vitamininin etkileşimleri ile kontrol edilir. PTH' ın etkisi; kemikten Ca' nın serbest bırakılmasına, bağırsak emiliminde ve böbrek tübül resorpsiyonunda artışa neden olarak, hipokalsemi durumunda Ca düzeyi artırmaktır. D vitamini, Ca' un bağırsak emilimini artırır. Hiperkalsemiye yanıt olarak; kalsitonin, PTH' ın kemik üzerindeki etkilerini inhibe ederek Ca' u düşürür. Asit-baz dengesi; proteinler üzerindeki anyonik bölgelere bağlı Ca miktarını etkiler. Asidozda daha fazla Ca bağlanmaz, böylece iyonize Ca artar. Alkalozda, Ca' un proteinlere bağlanması arttığı için iyonize Ca seviyesi azalır. Protein konsantrasyonu, özellikle albümin ve toplam Ca seviyesini etkiler. Hipoalbüminemi, toplam Ca’ u düşürür. Hiperalbuminemi' nin ters etkisi vardır.
Endikasyon:
Rutin biyokimya profillerinde
İyonize Ca ile birlikte, hiper-hipoproteinemi, böbrek hastalığı, asit-baz dengesizlikleri veya hiperparatiroidizm
Hipokalsemi semptomları, kas seğirmesi, tetani veya nöbetler
Poliüri / Polidipsi, zayıf veya kardiyak aritmili hayvanlar
Artma:
Primer hiperparatiroidizm
D vitamini toksisitesi / bitki toksisitesi
Hipoadrenokortisizm
Asidoz
Neoplazi (lenfoma, adenokarsinoma, multiple myeloma)
Osteolitik tümörler / Osteomiyelit / Osteoporoz
Akut-Kronik böbrek yetmezliği / genetik renal hastalık (Lhasa apso)
Hiperalbuminemi (dehidrasyon) / Aşırı kalsiyum takviyesi
Gelişme çağındaki hayvanlarda
Azalma:
Hipoparatiroidizm (tiroidektomiyi takiben, lenfositik paratiroid)
İkincil (böbrek) hiperparatiroidizm
Nefropati
Hipoalbuminemi; protein kaybettiren enteropati, glomerulopati
D vitamini eksikliği
Alkaloz
(Nekrotik) Pankreatit
Tetanoz
Doğum sonrası laktasyon tetanisi
Transfüzyon sonrası (aşırı antikoagülan nedeniyle)
Malabsorbsiyon (köpek)
Hiperkalsitonizm
Etilen glikol zehirlenmesi (örn. antifriz)
Akut ve kronik böbrek yetmezliği, üretral tıkanıklık (özellikle kedi)
Yumuşak doku travması
Sonucu etkiyen faktörler:
Lipemi (artma), hemoliz (artma), belirgin bilirubinemi (azalma)
Asetaminofen (parasetamol), sefotaksim, Alkali veya Ca’ lu antasitler, alüminyum hidroksit, anabolik steroidler ve androjenler, Ca tuzları ve parenteral Ca uygulaması, kolekalsiferol rodentisitler, diüretikler (kronik uygulananlar), östrojen, oral fosfat bağlayıcıları, propranolol, progesteron, testosteron, teofilin, A vitamini (zehirlenme) ve D vitamini Ca’ u artırır.
Albuterol, antikonvülsanlar, asparaginaz, aspirin, sisplatin, sitrat, mikrosimid, diüretik (furosemid), EDTA, florür, gastrin, glukagon, glukokortikoidler, glikoz, insülin, isoniazid, magnezyum tuzları, fenobarbital (uzun süreli), fosfat içeren lavmanlar, IV fosfat uygulaması (potasyum fosfat) ve tetrasiklin (gebelikte) Ca' da azalmalara neden olur.
Kan alma sırasında damara uzun süre baskı uygulamak (2-3 dk), Ca' u hafifçe artırır.
Uygun olmayan bir antikoagülan kullanılması sonuçları etkiler.
6-24 haftalık yavrular, yetişkinlerden daha yüksek serum Ca düzeyine sahiptir.
Küçük ırk dişi köpekler doğum sonrası 3 hafta boyunca emzirirken hipokalsemi riski altındadır.