Kalsiyum (Ca)

Kalsiyum (Ca)


Ca homeostazı; bağırsak, kemik, böbrekler ve paratiroid bezleri ile PTH, kalsitonin ve D vitamininin etkileşimleri ile kontrol edilir. PTH' ın etkisi; kemikten Ca' nın serbest bırakılmasına, bağırsak emiliminde ve böbrek tübül resorpsiyonunda artışa neden olarak, hipokalsemi durumunda Ca düzeyi artırmaktır. D vitamini, Ca' un bağırsak emilimini artırır. Hiperkalsemiye yanıt olarak; kalsitonin, PTH' ın kemik üzerindeki etkilerini inhibe ederek Ca' u düşürür. Asit-baz dengesi; proteinler üzerindeki anyonik bölgelere bağlı Ca miktarını etkiler. Asidozda daha fazla Ca bağlanmaz, böylece iyonize Ca artar. Alkalozda, Ca' un proteinlere bağlanması arttığı için iyonize Ca seviyesi azalır. Protein konsantrasyonu, özellikle albümin ve toplam Ca seviyesini etkiler. Hipoalbüminemi, toplam Ca’ u düşürür. Hiperalbuminemi' nin ters etkisi vardır.

Endikasyon:

Rutin biyokimya profillerinde

İyonize Ca ile birlikte, hiper-hipoproteinemi, böbrek hastalığı, asit-baz dengesizlikleri veya hiperparatiroidizm

Hipokalsemi semptomları, kas seğirmesi, tetani veya nöbetler

Poliüri / Polidipsi, zayıf veya kardiyak aritmili hayvanlar

Artma:

Primer hiperparatiroidizm

D vitamini toksisitesi / bitki toksisitesi

Hipoadrenokortisizm

Asidoz

Neoplazi (lenfoma, adenokarsinoma, multiple myeloma)

Osteolitik tümörler / Osteomiyelit / Osteoporoz

Akut-Kronik böbrek yetmezliği / genetik renal hastalık (Lhasa apso)

Hiperalbuminemi (dehidrasyon) / Aşırı kalsiyum takviyesi

Gelişme çağındaki hayvanlarda

Azalma:

Hipoparatiroidizm (tiroidektomiyi takiben, lenfositik paratiroid)

İkincil (böbrek) hiperparatiroidizm

Nefropati

Hipoalbuminemi; protein kaybettiren enteropati, glomerulopati

D vitamini eksikliği

Alkaloz

(Nekrotik) Pankreatit

Tetanoz

Doğum sonrası laktasyon tetanisi

Transfüzyon sonrası (aşırı antikoagülan nedeniyle)

Hiperkalsitonizm

Etilen glikol zehirlenmesi (örn. antifriz)

Akut ve kronik böbrek yetmezliği, üretral tıkanıklık

Yumuşak doku travması

Sonucu etkiyen faktörler:

Lipemi (artma), hemoliz (artma), belirgin bilirubinemi (azalma)

Asetaminofen (parasetamol), sefotaksim, Alkali veya Ca’ lu antasitler, alüminyum hidroksit, anabolik steroidler ve androjenler, Ca tuzları ve parenteral Ca uygulaması, kolekalsiferol rodentisitler, diüretikler (kronik uygulananlar), östrojen, oral fosfat bağlayıcıları, propranolol, progesteron, testosteron, teofilin, A vitamini (zehirlenme) ve D vitamini Ca’ u artırır.

Albuterol, antikonvülsanlar, asparaginaz, aspirin, sisplatin, sitrat, mikrosimid, diüretik (furosemid), EDTA, florür, gastrin, glukagon, glukokortikoidler, glikoz, insülin, isoniazid, magnezyum tuzları, fenobarbital (uzun süreli), fosfat içeren lavmanlar, IV fosfat uygulaması (potasyum fosfat) ve tetrasiklin (gebelikte) Ca' da azalmalara neden olur.

Kan alma sırasında damara uzun süre baskı uygulamak (2-3 dk), Ca' u hafifçe artırır.

Uygun olmayan bir antikoagülan kullanılması sonuçları etkiler.

6-24 haftalık yavrular, yetişkinlerden daha yüksek serum Ca düzeyine sahiptir.

Küçük ırk dişi köpekler doğum sonrası 3 hafta boyunca emzirirken hipokalsemi riski altındadır.